De omslag van zorg naar gezondheid en preventie is in volle gang, dat zal niemand ontgaan zijn. Er zijn programma’s ontwikkeld, verbindingen gelegd, maatschappelijke netwerken ontstaan en duizenden activiteiten georganiseerd. Maar wat is de impact van al die projecten en wie is verantwoordelijk voor investeringen in preventie?

Een eenmalige pilot is nog wel van de grond te krijgen, maar het gaat uiteindelijk om de lange termijneffecten op de samenleving. Zowel die op de Nederlanders die gezonder, gelukkiger, vitaler en/of zelfstandiger worden, als op de kosten voor de maatschappij. Pas als de kosten en baten helder zijn en de impact dusdanig dat een pilotproject vervolg krijgt, kunnen we spreken van een systemische innovatie met een duurzaam verdienmodel.

Hoe we die impact kunnen meten is een vraag die enorm leeft om de noodzaak van projecten en programma’s te kunnen aantonen. Met Stichting Society Impact stimuleren we samenwerking om de kosten en baten van maatschappelijke projecten te meten en uiteindelijk een sluitend financieel model te creëren; een Health Impact Bond. Een kosten-batenanalyse is hier een onmisbaar onderdeel van.

In opdracht van Ziekenhuis Rijnstate hebben we de kosten en baten van Go! Gezond Onderweg! gemeten, om de maatschappelijke effecten van deze aanpak van in beeld te brengen. GO! is een wijkgerichte aanpak, waarbij zorgverleners en hulpverleners samenwerken op gebied van signalering, diagnostisering, begeleiding en behandeling van kinderen met (ernstig) overgewicht.

Een lastig te meten case, omdat duurzame effecten alleen zijn in te schatten aan de hand van verwachte ziektebeelden. In samenwerking met onderzoeks- en adviesbureau Ecorys en medische experts van Rijnstate zelf, hebben we zeer gedetailleerd gemeten. Via het onderzoek en het rapport dat op tafel ligt kan het project worden aangescherpt en kunnen gesprekken plaatsvinden met investeerders.

Een Health Impact Bond zou een geschikt financieringsinstrument kunnen zijn voor een duurzaam voortbestaan van Go!. Wanneer de kosten en baten zichtbaar zijn, kunnen investeerders terugbetaald worden van de besparingen, die vaak over de domeinen heen worden behaald.

Het Sociaal Hospitaal, CZ, de gemeente Den Haag en Society Impact, de trotse winnaars van de Make The Move-Award 2017, realiseerden de eerste Nederlandse Health Impact Bond, (HIB) voor hun aanpak bij multiprobleemgezinnen. CZ investeert, Sociaal Hospitaal onderneemt en de gemeente betaalt haar deel met een rendement van 3% terug aan CZ, vanuit de gerealiseerde besparingen, Society Impact bracht de partijen bijeen en zorgde voor de realisatie van de deal.

Ook met het project Go! Gezond Onderweg zou een dergelijk model nu kunnen ontstaan, omdat de baten helder zijn. Veranderingen in de maatschappij en innovatie op gebied van preventie hebben ook innovatieve verdienmodellen nodig. Deze publiek-private financiering van gezondheidsverbetering in de maatschappij is daar een voorbeeld van. Met als voordeel dat de ‘sociale waarden’ van de cliënt een van de rendementen is. Preventieve, domeinoverstijgende zorg, en daarmee meer kans op geluk en vitaliteit, tegen lagere kosten.

Bron: Blog Imre Vellenga / Allesisgezondheid.nl